2023-06-27 11:20:10 
Co potrzebuje elektryk do pracy?
Dobór asortymentu potrzebnych narzędzi do prac elektrycznych zależeć będzie od przewidywanego ich zakresu i dostosowania do napięcia zasilania, ale większość robót wykonywana jest na instalacjach niskiego napięcia i oprócz przeprowadzenia koniecznych pomiarów obejmuje głównie rozprowadzenie okablowania wewnętrznego, montażu aparatury i osprzętu.
Wyposażenie robocze trzeba też dostosować do przyjętej technologii montażowej, a także wymagań stawianych przez instalowane urządzenia.
Standardowy zestaw składa się urządzeń przeznaczonych do zadań obejmujących: pomiary, ułożenie przewodów i ich łączenie oraz montaż aparatury, a także prace pomocnicze wymagające z reguły wiercenia w różnych podłożach i w szerokim zakresie średnic wykonywanych otworów.
Sprzęt do pomiarów i testowania w instalacjach elektrycznych
Najprostszy przyrząd pozwalający na stwierdzenie obecności napięcia sieciowego w dowolnym punkcie na złączach przewodów to wskaźnik napięcia nazywany popularnie probówką - w wersji tradycyjnej z neonówką sygnalizacyjną, a w nowych rozwiązaniach z diodą bądź miniaturowym wyświetlaczem ciekłokrystalicznym.
Nowy rodzaj próbnika pozwala też na bardzo przydatne stwierdzenie obecności napięcia w izolowanym przewodzie, które wykrywa dzięki wytwarzanemu w nim polu elektromagnetycznemu. Pozwala to np. na ustalenie, w jakim miejscu nastąpiło przerwanie żyły w izolowanym przewodzie.
Popularny przyrząd pozwalający na uniwersalne pomiary w instalacji elektrycznej, to wielofunkcyjny multimetr, którym w zależności od rodzaju zmierzymy napięcie stałe i zmienne, oraz wartość przepływającego prądu, a także rezystancję w obwodzie lub badanym urządzeniu.
Przy częstym wykonywaniu pomiarów prądowych, które z użyciem typowych multimetrów wymagają rozłączenia przewodu (amperomierz wstawia się szeregowo w mierzony obwód) wygodniejszy w użyciu będzie multimetr szczękowy, który mierzy prąd (dzięki indukcji) przez izolacje przewodu.
Do specjalistycznych pomiarów kontrolnych urządzeń i instalacji wykorzystywane są mierniki izolacji, które z wykorzystaniem wysokiego napięcia rzędu 500V-2500V mierzą rezystancję izolacji. Pomiar taki przeprowadzany jest m.in. w celu określenia trudnych do ustalenia przyczyn zadziałania wyłącznika różnicowo-prądowego spowodowanego osłabieniem gdzieś izolacji i „ucieczką” prądu do ziemi.
Kolejny kontrolny pomiar, to sprawdzenie skuteczności uziemienia polegający na zmierzeniu rezystancji tej części instalacji. Do badania wykorzystuje się obecnie mierniki elektroniczne podłączane do sond pomiarowych rozmieszczonych w gruncie, dzięki który mierzony będzie prąd i napięcie między nimi a instalacyjnym przewodem uziemiającym.
Narzędzia montażowe
Choć zasadniczo prace przy instalacji elektrycznej powinny być prowadzone po odłączeniu zasilania, to jednak często zachodzi konieczność ingerencji w obwody znajdujące się pod napięciem. Dlatego wszystkie narzędzia monterskie u elektryka - wkrętaki, klucze, obcęgi itp. - powinny być pokryte warstwa izolacji o odporności napięciowej 1000V.
Kolejny wymóg funkcjonalny to ograniczenie wykorzystania narzędzi łączonych np. bitów wymiennych do wkrętaka, gdyż w razie rozłączenia się tych części np. pozostawiony bit w rozdzielnicy może doprowadzić do zwarcia. Dotyczy to także innych narzędzi, a elektryk podobnie jak chirurg powinien zawsze sprawdzać kompletność powrotu użytych narzędzi po zakończeniu pracy.
Podstawowy asortyment narzędzi monterskich tworzą wkrętaki o różnych wymiarach i końcówkach oraz trzpieniowe klucze do standardowych nakrętek. Uzupełnieniem narzędzi do przykręcenia powinien też być klucz dynamometryczny w postaci pokrętła lub wkrętaka, co pozwala na zamocowanie przede wszystkich przewodów na zaciskach z wymaganą siłą.
Momenty dokręcenia określane są często dla aparatury sterującej w dokumentacji jej producenta, a w razie braku można przyjąć, ze zamocowania zależności od średnicy śruby powinny wg zaleceń normatywnych wynosić: dla śrub M4 - 1,2 Nm, M5 - 2,0 Nm, M6 - 3,5 Nm.
Jako narzędzia pomocnicze wykorzystywane są różnego kształtu płaskoszczypy pozwalające na formowanie układu przewodów np. umieszczanych w rozdzielnicy czy doprowadzeniu ich do zacisków. W tej grupie narzędzi znajdują się również obcęgi do cięcia przewodów jak i np. wycinania otworów w obudowach.
Jak zdejmować izolację z przewodów elektrycznych?
Znaczący wpływ na efektywności i wygodę pracy ma dobór odpowiednich przyrządów umożliwiających zdejmowanie izolacji z łączonych przewodów. Jednak mimo bogatego asortymentów tych produktów, trudno znaleźć narzędzie uniwersalne wygodne do użycia w każdej sytuacji.
Skuteczne w odizolowywaniu pojedynczych przewodów są przyrządy bocznotnące z rozbudowanym systemem dźwigni i zacisków, ale nie bardzo nadają się do odizolowywania przewodu np. w puszcze rozgałęźnej czy łącznikowej. Tam sprawdzają się przyrządy czołowe, które można wprowadzić w ciasną przestrzeń.
W instalacjach najczęściej stosowane są przewody wielożyłowe - płaskie bądź okrągłe - i do uzyskania dostępu do pojedynczych żył trzeba usunąć pewien odcinek izolacji zewnętrznej.
Co prawda są dostępne przyrządy do jej usuwania, ale ich skuteczność nie zawsze jest zadowalająca i najczęściej stosuje się metodę rozcinania wzdłużnego przy użyciu noża (np., do tapet z ogranicznikiem wysunięcia) i odcięcia odwiniętego kawałka izolacji
Uzupełnieniem narzędzi do obróbki przewodów są zaciskarki tulei na przewodach linkowych przystosowane do różnych średnic dostępne w wersji automatycznej jak i wybraniem odpowiedniego wymiaru zacisku.
Niezbędne złącza montażowe w pracy elektryka
Przewody instalacji elektrycznej podłączane są nie tylko do aparatury i osprzętu bądź bezpośrednio do odbiorników, ale również łączy się je miedzy sobą, tworząc rozgałęzioną sieć zasilania i sterowania. Umieszczane w rozgałęzieniach połączenia wykonywane są za pomocą różnego rodzaju łączników w postaci zacisków śrubowych tzw. kostek (ślepych i przelotowych), listew wielootworowych czy rozgałęźnych z dociskiem główkowym oraz coraz powszechniejszych w użyciu szybkozłączek typu "wago".
Wykorzystanie konkretnego rodzaju złączki zależeć będzie od m.in. liczby i średnicy łączonych wspólnie przewodów, ich rodzaju (linka czy drut) czy przestrzenią do wstawienia.
Przewody linkowe z reguły wymagają zakończenia zaciskaną tuleją, co zapobiega rozczapierzeniu się drucików i zapewnia równomierny styk połączenia, ale w niektórych szybkozłączkach można je mocować bezpośrednio.
Należy też unikać łączenia przewodów w jednym zacisku o znacznie zróżnicowanych przekrojach, stosując zamiennie złącze wielostykowe lub np. połączone dwa przelotowe.
Szybkozłączki to specyficzne złącza samozaciskowe i w wersji podstawowej dostosowane są do łączenia 2-5 przewodów o dość wąskim zakresie średnic. Połączenie powstaje przez włożenie odizolowanego drutu, który zostaje zaciśnięty na sprężystym elemencie.
Co prawda jest możliwość rozłączenia tego połączenia, ale jest to dość uciążliwe i nie zawsze skuteczne. Pozostaje wtedy odcięcie przewodów i założenie nowej.
W wersji lux złączki takie łącza bezpośrednio druty jak i linki, a rozłączenie polega na podniesieniu dźwigni zatrzaskowej.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcie główne: Stanisław Liberski dla portalu https://budujemydom.pl
Komentarze