Zapobiegnij zalewaniu fundamentów - zbuduj opaskę!

Opaska wokół domu - ochrona i estetyka

Wokół ścian zewnętrznych budynku należy utworzyć tzw. opaskę, która nie tylko pełni funkcję estetycznego wykończenia, ale również zabezpiecza dolne partie domu przed zachlapaniem ziemią rozmywaną podczas opadów i kieruje spływającą wodę z elewacji z dala od budynku.

Jej szerokość wynosi zwykle od 40 do 60 cm, ale jeśli ma również pełnić rolę utwardzonego przejścia, powinna być odpowiednio szersza. Aby umożliwić szybki spływ wody, należy zapewnić nachylenie powierzchni opaski o co najmniej 2% w kierunku otaczającego terenu.

Przy budowie opaski często popełnia się błąd, wykonując ją jako jednolitą betonową wylewkę, czasami z dodatkowym pokryciem dekoracyjnymi płytkami ceramicznymi. Takie rozwiązanie nie tylko utrudnia wysychanie gruntu stykającego się ze ścianą fundamentową, ale również sprawia, że betonowa opaska szybko ulega deformacji.

Na skutek oddziaływania wysadzin mrozowych i nierównomiernego osiadania gruntu beton pęka, a powierzchnia wybrzusza się lub zapada. Dlatego nawierzchnię opaski należy wykonywać z drobnowymiarowych materiałów brukowych, kruszywa lub ażurowych płyt, co zapewni jej trwałość przez wiele lat.

Dobór materiałów użytych do budowy opaski powinien być dostosowany do estetyki otoczenia, sposobu zagospodarowania przylegającej powierzchni działki oraz rodzaju gruntu. Prace można rozpocząć po zagęszczeniu i ustabilizowaniu się obsypki wokół fundamentu.

Opaska żwirowa lub z kostki

Najprostszym rozwiązaniem jest wykonanie opaski z kruszywa mineralnego (żwiru, tłucznia kamiennego, otoczaków) o grubości warstwy 10-15 cm. Materiał ten można łatwo dopasować pod względem wyglądu do kolorystyki elewacji.

Pracę rozpoczynamy od korytowania na szerokość i głębokość przewidzianą do wypełnienia kruszywem. Wzdłuż wykopu musimy osadzić krawężniki, które zabezpieczą materiał przed przemieszczaniem się poza wytyczoną opaskę.

Zamiast krawężników można również zastosować betonową palisadę, którą łatwiej dopasować do ewentualnych krzywizn opaski. Na dnie koryta, zwłaszcza gdy używamy gruboziarnistego kruszywa, a grunt jest gliniasty, warto ułożyć geowłókninę, która zapobiegnie mieszaniu się ziemi z nawierzchnią i utrudni zakorzenienie się chwastów. Po wypełnieniu koryta kruszywem należy je ubić i wyrównać, a gdy z czasem osadzi się samoistnie, uzupełnić do założonego poziomu.

Przygotowanie podłoża do ułożenia materiałów brukowych (kostki betonowej, kamiennej czy płyt chodnikowych) – po uprzednim wykonaniu korytowania i osadzeniu krawężników – wymaga ułożenia podsypki z piasku o grubości ok. 10 cm, co oznacza, że wykop musi być odpowiednio głębszy.

Należy również zwrócić uwagę na dostosowanie szerokości opaski do wymiarów materiału nawierzchni poprzez osadzenie krawężników we właściwej odległości od ściany domu, co pozwoli uniknąć kłopotliwego przycinania płyt lub kostki.

Podsypki piaskowej nie można zbyt intensywnie zagęszczać, gdyż użycie ciężkiego wibratora może uszkodzić warstwę ocieplenia ścian fundamentowych. Zwykle wystarcza dobre nawodnienie podsypki i wyrównanie, a po ułożeniu kostki – delikatne powierzchniowe zawibrowanie. Podczas układania kostki wzdłuż ścian należy zachować ok. jednocentymetrowy odstęp dylatacyjny, który później wypełnia się piaskiem.

Na wyrównanej i zagęszczonej podsypce piaskowej można również układać płyty chodnikowe – zwykłe lub ozdobne z barwionego i fakturowanego betonu. Płyty te układa się z kilkumilimetrowymi szczelinami zasypywanymi piaskiem, co stabilizuje połączenia między nimi.

W pasie gruntu wokół domu, zwłaszcza przy jego nachyleniu tworzącym skarpę, można układać ażurowe płyty betonowe, a w ich otworach zasiać trawę lub posadzić drobne rośliny płożące. Pod płytami warto umieścić warstwę geowłókniny, aby zapobiec przenikaniu urodzajnej gleby nasypanej w otwory płyt do podłoża, a jednocześnie nie utrudniać podsiąkania wody z głębszych warstw i jej odprowadzania ku powierzchni.

Opaski pełniące wyłącznie rolę dekoracyjną mogą być wykonane z egzotycznych gatunków drewna w postaci listew, desek lub kratownic ze stali nierdzewnej. Osłaniają one właściwy pas ochronny wokół domu, najczęściej układany w formie nawierzchni żwirowej. Zamocowanie elementów dekoracyjnych wymaga osadzenia w podłożu słupków podpierających ze stali ocynkowanej lub drewna, najczęściej opartych na betonowych filarkach.

Schemat wykonania drenażu wokół budynku.

Skuteczne odprowadzenie deszczówki

Utworzenie opaski wokół domu musi również uwzględniać sposób, w jaki odprowadzana będzie woda spływająca rurami spustowymi z rynien. Zależnie od warunków lokalnych możemy rozsączyć ją na powierzchni działki lub skierować do studni chłonnej albo kanalizacji deszczowej.

Przy powierzchniowym odprowadzeniu deszczówki pod wylotem z rury spustowej należy utworzyć utwardzone korytko, którym woda spłynie na oddaloną od ścian domu nieutwardzoną powierzchnię działki. Odpływ na gruncie można utworzyć z gotowych prefabrykowanych elementów betonowych lub ukształtować w formie rynny, np. z kostki brukowej.

Bezpośrednio pod spustem wody wstawia się betonową misę kanalizującą spływającą wodę w stronę odprowadzenia. Misa ta zapobiegnie również rozpryskowi deszczówki poza odpływ przy intensywnych opadach czy silnym wietrze.

Zależnie od konfiguracji terenu i jego zagospodarowania dostosowuje się długość spływu, a na jego końcu, gdzie woda wnika do gruntu, tworzy się wachlarzowe rozprowadzenie pokryte warstwą żwiru, co chroni przed rozmywaniem ziemi.

Przy odprowadzeniu deszczówki do studni chłonnej bądź kanalizacji deszczowej, rurę spustową wprowadza się do osadzonego w opasce wpustu podłączonego do odpływu. We wpuście znajduje się siatka zatrzymująca większe zanieczyszczenia, które mogłyby zatkać rurę odpływową, a możliwość oczyszczenia zapewnia uchylna pokrywa.

Przy montowaniu wpustu trzeba zwrócić uwagę na jego ustawienie, aby w razie zatkania woda wypływająca przez otwór w pokrywie nie zalewała ściany. Można również zamontować osłonę, np. z betonu, od strony domu.

Jeśli w pobliżu rosną drzewa liściaste, warto na rurze spustowej zamontować klapę odpływową, która umożliwia również kierowanie spływającej wody na zewnątrz uchylną rynienką, a nie do wpustu gruntowego. Uchroni to przed zapychaniem się odpływu w okresie opadania liści, a w razie potrzeby pozwoli na napełnienie deszczówką podstawionego zbiornika.

Autor: BudownicwoB2B.pl
Opracowanie: Maja Wychowaniec
Zdjęcia: Polbruk, Redakcja