Jaką blachę wybrać na pokrycie dachowe?
Historycznie najstarszym stosowanym pokryciem są blachy miedziane, których udokumentowana trwałość sięga ponad 500 lat. Oczywiście trzeba również brać pod uwagę warunki otoczenia - do początków XX wieku nie było praktycznie zanieczyszczeń przemysłowych w powietrzu, które mogły szkodzić miedzi.
Obecnie wykorzystywane blachy w formie arkuszy czy wstęg układane są na pełnym podkładzie i z łączeniem elementów najczęściej na rąbek stojący. Na zabytkowych budynkach kładzie się tzw. łuski lub klasyczne układy w romb, a niekiedy montowane są też pokrycia z dekoracyjnych elementów tłoczonych.
Blachy miedziane
Blachy miedziane nie wymagają żadnej powłoki ochronnej - na ich powierzchni tworzy się bowiem z czasem tzw. patyna - szczelne, samoistne ochronne pokrycie jako efekt reakcji z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu w wilgotnych warunkach, które nadaje powierzchni zielonkawe zabarwienie.
W razie potrzeby (np. remont zabytkowego budynku) miedziana blachę poddaje się, ze względu na wygląd, sztucznemu patynowania, które trwa znacznie krócej. Przy układaniu pokryć miedzianych nie można dopuszczać do bezpośredniego kontaktu z innymi metalami (m.in. aluminium, cynkiem) gdyż na ich styku następuje korozja galwaniczna w wyniku znacznych równic w potencjale elektrochemicznym.
Blachy tytanowo-cynkowe
Znacznie później do krycia dachów zaczęto używać blachy powstającej ze stopu cynku i tytanu. Do cynku o wysokiej czystości dodawana jest niewielka ilość miedzi i tytanu, a po obróbce odlewniczo-walcowniczej arkusze przycinane są wg potrzeb.
Lukarny dachowe kryte blachą tytan-cynk, fot. RHEINZINK |
Podobnie jak miedź, powierzchnie blach cynkowo-tytanowych nie wymagają zabezpieczenia choć ze względów dekoracyjnych mogą być pokrywane barwnymi powłokami organicznymi lub sztucznie patynowane. Niezabezpieczona blacha przyjmuje kolor niebiesko-szary, a jej trwałość techniczna określana jest na ponad 100 lat.
Blachy aluminiowe
Aluminium, które charakteryzuje się względnie wysoką odpornością na korozję, również wykorzystywane jest w formie blach płaskich bądź tłoczonych jako pokrycie dachowe. Praktycznie asortyment produktów aluminiowych odpowiada tym wytwarzanym z blachy stalowej.
Z reguły są one jednak nieco grubsze (0,6 mm), a pasywowana powierzchnia pokrywana jest takimi samymi powłokami ochronno-dekoracyjnymi z materiałów organicznych. Pod względem użytkowym osiągają wyższa trwałość techniczną, która sięga 50 lat, a długotrwałe zachowanie estetycznego wyglądu, zależy od rodzaju nałożonej powłoki zewnętrznej.
Blachy stalowe
Blachy stalowe są obecnie podstawowym surowcem do wytwarzania różnorodnych pokryć dachowych. Standardowo stalowy rdzeń o grubości z reguły 0,5 mm tworzony jest ze stali walcowanej jednego lub kilku gatunków, charakteryzujących się dobrą tłocznością, co pozwala formowania płaskich arkuszy blachy np. w blachodachówki.
Blachodachówka panelowa MODUS, powłoki: poliester połysk/mat/mat gruboziarnisty, poliuretan połysk PURLAK i mat PURMAT, fot. Blachy Pruszyński |
Popularne powłoki do zabezpieczania i dekoracji blach stalowych
Ze względu na podatność stali na korozyjne oddziaływanie środowiska blachy te pokrywane są metaliczną powłoką ochronną-poprzez ocynkowanie lub nałożenie pokrycia z alucynku.
Najczęściej stosowane są powłoki cynkowe, których grubość określa się zużyciem cynku na 1m2 pokrycia (typowe wartości to 275-350 g/m2) zapewniają podstawowe zabezpieczenie antykorozyjne. Jednak „gołe” blachy ocynkowane są obecnie rzadko stosowane ze względu na stosunkowo niewielką trwałość i nieatrakcyjny wygląd.
Atrakcyjność pokrycia z blachy jak i odporności na warunki środowiska zwiększają warstwy ochronno-dekoracyjne nakładane z użyciem materiałów organicznych - powłoki na bazie żywic tworzyw sztucznych. Warstwy te nadają pokryciu pożądany kolor, połysk jak i pełnią rolę dodatkowej zabezpieczenia przed korozją rdzenia stalowego.
W przypadku pokrycia warstwą alucynku blacha może być dodatkowo zabezpieczana cienką, bezbarwną powłoką z lakieru akrylowego. Jednak nawet bez dodatkowego warstwy blachy pokryte alucynkiem uzyskują trwałość podobną do blach ocynkowanych i powlekanych, a srebrzysta powierzchnia dobrze odbija promienie słoneczne i jest bardziej odporna na wysokie temperatury.
Powłoki organiczne na pokryciach z blachy - wygląd i trwałość
Materiałem wyjściowym dla producentów pokryć dachowych jest dostarczana z wyspecjalizowanych hut blacha z nałożonymi powłokami ochronno-dekoracyjnymi i dostarczana w dużych zwojach.
Surowiec ten jest następnie cięty i formowany na elementy zgodnie z wymaganiami odbiorcy końcowego np. w postaci blachodachówki, blachy trapezowej, pokryć modułowych czy akcesoriów dachowych.
Blachodachówka modułowa Finnera, powłoka GreenCoat Purex, fot. Ruukki Polska |
Materiał dostarczany z hut charakteryzuje się różnymi parametrami technicznymi podawanymi przez ich producenta, choć dla odbiorcy końcowego istotne mogą być tylko niektóre z nich, pomocne przy wyborze jak i ustaleniu sposobu obróbki na budowie:
- minimalny promień gięcia (najczęściej odpowiada 1-2 grubości arkusza)
- odporność na korozję (klasy RC 3-RC5 zależne od warunków środowiska)
- odporność na promieniowanie UV (klasy Ruv 2-Ruv4 zależnie od stopnia nasłonecznienia)
- długotrwała temperatura powierzchni (60-100°C)
- powłoka cynkowa (typowe zużycie cynku 275-350 g/m2)
- grubość powłoki ochronnej /podkładowej (np. 25µm/5µm)
- grubości powłoki spodniej (np. 15µm/5µm)
Jednak własnością najczęściej braną pod uwagę przez odbiorcę materiałów na pokrycie dachu jest gwarantowania trwałość, uzależniona najczęściej od rodzaju i grubości dekoracyjno-ochronnej powłoki zewnętrznej.
Wykorzystywane do tego powłokotwórcze materiały noszą przeróżne nazwy handlowe, ale w ogólnym zarysie można je zakwalifikować do trzech zasadniczych grup wyrobów - jako standardowe pokrycia poliestrowe, zmodyfikowane poliestry oraz powłoki poliuretanowe.
Poliestry standard
To najtańsze pokrycia w odmianie połysk lub mat nakładane warstwą o grubości ok. 25 µm. Zapewniają dostateczna ochroną w warunkach ”czystego powietrza” z deklarowaną trwałością do 20 lat.
Poliestry modyfikowane
To najczęściej grubsze powłoki (ok. 35 µm) nakładane niekiedy z dwóch odmian tego materiału, które tworzy pokrycie o strukturalnym wyglądzie. Mogą zapewniać trwałość do ok. 30 lat w przeciętnych warunkach eksploatacji.
Poliuretan
Użycie tego materiału jako warstwy pokryciowej blach dachowych w połączeniu z odpowiednio dobranym podkładem zapewnia wysoka trwałość sięgająca ponad 40 lat. Grubość warstwy ochronnej to ok. 50 µm, a dzięki dużej elastyczności nie ulega ona zniszczeniu pod wpływem skrajnych zmian temperatury i wykazuje wysoką trwałość kolorów w warunkach nasłonecznienia.
Trwałość pokrycia, a warunki użytkowania
Producenci pokryć dachowych deklarują zachowanie technicznych własności materiału (dla określonych warunków środowiska) przez określony czas, pod warunkiem właściwie przeprowadzonego składowania, montażu jak i konserwacji i napraw w tym okresie.
Często podawana jest dodatkowo tzw. gwarancja estetyczna obejmująca wygląd pokrycia, która z reguły jest znacznie niższa niż techniczna. Pod pojęciem gwarancji technicznej należy rozumieć zachowanie przez ten czas własności odpowiadającej przeznaczeniu pokrycia, a więc braku deformacji i utraty szczelności, a zwłaszcza korozyjnej perforacji blachy - punktowej lub na większej powierzchni.
Z kolei gwarancja estetyczna obejmuje zachowanie przed deklarowany okres jednorodności pierwotnego koloru i połysku, braku złuszczeń powłoki dekoracyjnej i wynosi, zależnie od rodzaju powłoki dekoracyjno-ochronnej, 10-20 lat.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcie otwierające: Blachy Pruszyński
zdjęcia w tekście: Ruukki Polska, Blachy Pruszyński, RHEINZINK
Komentarze