2024-05-10 12:35:12 
W tym artykule omówimy najczęściej wybierane typy więźb dachowych, takie jak krokwiowa, krokwiowo-jętkowa i płatwiowo-kleszczowa. Każdy z tych typów różni się nie tylko wyglądem, ale przede wszystkim funkcjonalnością i sposobem przenoszenia obciążeń.
Każdy z typów więźb dachowych ma swoje specyficzne cechy i zastosowania, które zależą od rozpiętości dachu, kąta nachylenia połaci oraz planowanego wykorzystania poddasza.
Omówimy również mniej typowe, ale interesujące rozwiązania, takie jak dach mansardowy czy więźba wieszakowa, które oferują dodatkowe możliwości aranżacyjne i konstrukcyjne.
Celem tego artykułu jest pomoc w zrozumieniu, jak odpowiedni dobór konstrukcji więźby wpływa na trwałość, bezpieczeństwo i estetykę całego domu.
Rodzaje konstrukcji więźb dachowych
W domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się więźbę krokwiową, krokwiowo-jętkową, krokwiowo-jętkową z płatwiami oraz płatwiowo-kleszczową. W przypadku skomplikowanych dachów konstrukcja jest zazwyczaj wynikiem kombinacji kilku wariantów.
Układ poszczególnych elementów oraz ich przekroje wynikają z obliczeń wytrzymałościowych, które uwzględniają wymiary budynku, jego lokalizację (w tym strefę obciążenia śniegiem i wiatrem), kąt nachylenia połaci, rozmieszczenie i wymiary okien dachowych oraz rodzaj pokrycia.
Więźba krokwiowa
Jest to najprostszy typ konstrukcji więźby, stosowany przy rozpiętości dachu mniejszej niż 7 metrów oraz nachyleniu połaci wynoszącym 30-50°. Długość krokwi powinna wynosić 4,5 lub 5 metrów w przypadku lekkich pokryć dachowych.
Krokwie mają jedynie dwa punkty oparcia – w kalenicy oraz na murłatach, które są ułożone na ścianach zewnętrznych lub kolankowych.
Więźba krokwiowo-jętkowa
Ten typ konstrukcji stosuje się na dachach o rozpiętości 7-11 metrów oraz nachyleniu 35-60°. W tym rozwiązaniu krokwie są dodatkowo wzmocnione poziomymi wiązarami jętkowymi, które mocuje się w połowie długości krokwi lub nieco powyżej połowy (około 1/3 odległości od kalenicy).
W domach z poddaszem mieszkalnym jętki mogą pełnić rolę belek stropowych nad jego pomieszczeniami.
Więźba płatwiowo-kleszczowa
Ten typ konstrukcji więźby dachowej montuje się zazwyczaj na dachach o rozpiętości ponad 11 metrów i nachyleniu 6-70°. W tej konstrukcji krokwie opierają się nie tylko na murłatach, ale także na płatwiach, które są belkami wspartymi na słupach.
Słupy te przenoszą znaczną część obciążeń z dachu na strop, podczas gdy pozostałe obciążenia przekazywane są na ściany zewnętrzne poprzez murłaty. Przeciwległe krokwie są dodatkowo stężone za pomocą kleszczy, które obejmują je z obu stron, czasami łącznie ze słupami.
Więźba o konstrukcji mieszanej
Dach mansardowy, znany również jako dach łamany, składa się z dwóch segmentów: górnej, łagodniej nachylonej połaci oraz dolnej, stromej, co zwiększa przestrzeń użytkową poddasza.
Styl ten, spopularyzowany przez francuskiego architekta barokowego François Mansarta, był szczególnie popularny we Francji w czasach II Cesarstwa. Charakteryzuje się dolną połacią nachyloną pod kątem około 60° i górną o nachyleniu około 30°.
Dachy mansardowe są również cenione na Górnym Śląsku, gdzie współcześni inwestorzy często wybierają ten styl ze względu na jego historyczne i estetyczne walory.
Więźba wieszakowa
Wiązary wieszakowe są stosowane nad pomieszczeniami o większych rozstawach ścian, wynoszących powyżej 6,0-8,0 m, gdy nie można zastosować podpór pośrednich.
Wiązary z pojedynczym wieszakiem mogą być stosowane przy rozpiętości do około 10,0 m, natomiast z wieszakiem podwójnym – do około 12,0 m.
Głównym elementem nośnym wiązara jednowieszakowego jest konstrukcja składająca się z belki stropowej, zastrzałów i wieszaka. W przypadku wiązara dwuwieszakowego, konstrukcja obejmuje belkę, zastrzały, rozpory i wieszaki.
Na wieszakach ułożone są płatwie, na których opierają się krokwie. Zastrzały są połączone z belką i wieszakami na wrąb czołowy.
Obok wieszaków na belce wiązarowej lub pod belką, na osi wieszaka, umieszczone są podciągi, na których opierają się belki stropu.
Źródło i zdjęcia: Grupa Burkietowicz
Komentarze