Klasyfikacja płytek
Wszystkie obecnie sprzedawane okładziny ceramiczne można podzielić na dwie grupy ze względu na sposób produkcji - płytki ceramiczne ciągnione na mokro (np. z wyciskaniem przez ustnik) i formowane na sucho metodą prasowania.
Wytworzony w ten sposób rdzeń płytki tzw. czerep jest zdobiony, np. metodą sitodruku, a następnie szkliwiony. Sposób wytwarzania płytek ma istotne znaczenia dla ich własności użytkowych i parametrów technicznych.
Płytki wytwarzane metodą podwójnego wypału mają stosunkowo niską wytrzymałość i odporność na ścieranie, a także charakteryzują się dużą tolerancją wymiarową.
Technologia ta pozwala jednak na indywidualne zdobienie ręczne lub za pomocą kalkomanii i w ten sposób produkowane są głównie płytki ścienne nazywane popularnie glazurą.
Przełomem w produkcji płytek ceramicznych o wysokich parametrach użytkowych było wprowadzenie technologii formowania na sucho tzw. gresów.
Tym sposobem uzyskano materiał o bardzo dużej odporności na ścieranie (porównywalnej z granitem) o znikomej nasiąkliwości (rzędu 0,2%).
W praktyce płytki ceramiczne klasyfikowane są do jednej ze zwyczajowo przyjętych grup wyrobów, choć w ich ramach mogą występować znaczne różnice właściwości użytkowych poszczególnych wyrobów.
Glazura - dosłownie oznacza polewę (szkliwo) na wyrobach ceramicznych stopniowo zostało zawężone znaczeniowo do szkliwionych płytek ceramicznych, a następnie jedynie do tych stosowanych na ściany w odróżnieniu od terakoty.
Klinkier - tym mianem określa się nieszkliwione płytki ceramiczne wykonane z iłów ceramicznych żelazisto-wapiennych i żelazisto-magnezowych przeznaczonych do wypalania w temp do 1300ºC, najczęściej formowane na mokro. Z racji swojej niskiej porowatości i nasiąkliwości nadające się do stosowania na zewnątrz.
Terakota - dosłownie oznacza “spieczoną ziemię” i odnosi się do wyrobów ceramicznych wypalonych z czerwonych glin kamionkowych. Obecnie nazwa ta obejmuje wszystkie rodzaje płytek podłogowych.
Gres - to produkt wytwarzany ze specjalnie wyselekcjonowanych gatunków gliny mieszanej z kaolinem, kwarcem i skaleniem. Produkowanych jest kilka odmian gresów o zróżnicowanym zastosowaniu:
- Gres techniczny wykonany w pojedynczym zasypie na etapie formowania. Struktura płytki jest wtedy jednorodna na całej grubości, lecz mało dekoracyjna powierzchnia sprawia, że znajduje on zastosowanie w obiektach przemysłowych, garażach i innych o niższym standardzie.
- Gres szkliwiony to rodzaj gresu, w którym zadanie zdobniczo-dekoracyjne przejęła dodatkowa warstwa szkliwa, chroniąca wyrób przed plamieniem.
- Gres polerowany uzyskuje się przez szlifowanie powierzchni dekoracyjnej tarczą diamentową powierzchni gresu nieszkliwionego. Polerowanie nie chroni jednak wyrobu przed zaplamieniem.
Powyższy podział płytek ma jedynie charakter orientacyjny i nie odzwierciedla rzeczywistych parametrów wyrobów jak też wymagań technicznych. Dzięki znormalizowaniu klasyfikacji płytek na podstawie dwóch cech: nasiąkliwości i metody formowania można wstępnie określić zakres zastosowania konkretnego wyrobu.
W zależności od tych cech płytki są podzielone na 5 grup, a przynależność płytek do określonej grupy powinna być podana na opakowaniu wyrobu zgodnie z poniższym zestawieniem, gdzie symbol E określa nasiąkliwość decydującą o mrozoodporności płytek.
Klasyfikacja płytek ceramicznych:
- Ia-E < 0,5 %,
- Ib-E > 0,5% do 3,0%,
- IIa-E > 3% do 6%,
- IIb-E > 6% do 10%,
- III-E > 10%.
Kolejnym parametrem decydującym o przeznaczeniu podłogowej okładziny ceramicznej jest jej odporność na ścieranie, oznaczana według klas ścieralności PEI 1-5:
- Płytki w klasie I przeznaczone są do wykładania podłóg w pomieszczeniach mieszkalnych o małym natężeniu ruchu, pozbawionych bezpośredniego dostępu z zewnątrz budynku, np. łazienka, sypialnia.
- Płytki w klasie II przeznaczone są do wykładania podłóg w pomieszczeniach mieszkalnych o średnim natężeniu ruchu, nie mających bezpośredniego kontaktu z otoczeniem zewnętrznym, np. jadalnie, pokoje dzienne.
- Płytki w klasie III przeznaczone są do wykładania podłóg w pomieszczeniach o średnim natężeniu ruchu, także w pomieszczeniach z wyjściem na zewnątrz. Można je stosować w kuchniach, przedpokojach, na balkonach, tarasach.
- Płytki w klasie IV przeznaczone są do wykładania podłóg w miejscach o zwiększonej intensywności ruchu pieszego. Można je stosować we wszystkich pomieszczeniach, także w budynkach użyteczności publicznej.
- Płytki w klasie V przeznaczone są do pokrywania ciągów komunikacyjnych w obiektach handlowych, przejściach podziemnych i strefach przemysłowych.
Płytki ceramiczne dodatkowo klasyfikowane są też ze względu na śliskość powierzchni, odporności na zaplamienie, kalibrację wymiarową i informacje takie umieszczane są na opakowaniu w postaci kodu.
Czym mocować okładziny ceramiczne?
Trwałość okładzin i posadzek z płytek ceramicznych zależy nie tylko od doboru odpowiedniego do warunków eksploatacji materiału, ale także zaprawy służącej do ich mocowania. Musi ona bowiem uwzględniać rodzaj płytki i podłoża na jakim będzie one układane, jak tez warunki eksploatacji.
Podstawowe informacje o własnościach zapraw klejowych podawane są na opakowaniu w formie oznaczeń literowo-cyfrowych:
- pierwsza litera oznacza typ kleju: C - cementowy D - dyspersyjny, R - na bazie żywic reaktywnych,
- cyfra opisuje klasę przyczepności kleju: 1 - kleje zwykłe, 2 - kleje o podwyższonej przyczepności,
- kolejna litera (bądź litery) opisują specyficzne własności użytkowe: E - o przedłużonej urabialności (czasie od rozrobienia do wykorzystania), F - kleje szybkowiążące, T - kleje o zmniejszonym spływie.
Dodatkowe oznaczenie S1 i S2 podawane są dla elastycznych kleju na bazie cementu i spełniające wymagania normy wytrzymałości na ugięcie odpowiednio ≥ 2,5 mm i > 5 mm.
Większość klejów to kleje w postaci suchej, na bazie cementu - są one najtańsze i pozwalają na zamocowanie większości okładzin na typowych podłożach. Do większości okładzin ceramicznych, terakotowych i glazury, mocowanych na stabilnych podłożach, w zupełności wystarczą kleje o zwykłej przyczepności.
Kleje o podwyższonej przyczepności stosuje się tam, gdzie podłoże jest bardziej wymagające (np. płyta gipsowo kartonowa) czy płytki o niskiej nasiąkliwości (gresy), na których zwykłe zaprawy cementowe nie spenetrują warstwy kontaktowej i nie uzyskają odpowiedniej adhezji.
Stosowanie zapraw o ograniczonym spływie (T) korzystne jest na pionowych podłożach.
Z kolei na tarasy należy stosować kleje mrozoodporne i elastyczne o zwiększonej przyczepności, ze względu na to, że okładzina funkcjonuje w dynamicznie zmieniającym się środowisku (gwałtownie zmieniające się temperatury okładziny i wilgotność).
Większość tych naprężeń przenosi zaprawa i fuga, dlatego na wysoko obciążone podłoża coraz częściej stosuje się kleje rozpływne, zapewniające całkowite przyleganie okładziny do podłoża bez wolnych przestrzeni.
Kleje dyspersyjne sprzedawane są jako gotowe do użycia (w wiaderkach) i są sporo droższe niż cementowe. Dlatego stosowane są tam, gdzie nie można użyć klejów cementowych lub gdzie wymagana jest, np. wodoodporność zaprawy.
Najdroższą opcją są kleje żywiczne, składające się z bazy i składnika inicjującego sieciowanie zaprawy. Z racji ceny stosuje się je rzadko, jedynie na ekstremalnie trudne podłoża i specyficzne warunki.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa, Aleksander Rembisz
Zdjęcie otwierające: Vandersanden
Zdjęcia w tekście: Klinkier Przysucha, Ceramika Tubądzin, Piotrowice II
Film w tekście: Knauf
Komentarze